 |
| Οι Κούρδοι στη Συρία. Φωτογράφοι: Alla Shadrova, Spike Rogers |
Για το μέλλον του «Κουρδικού ζητήματος», υπό τη σκιά των γεγονότων που εκτυλίσσονται στη Μέση Ανατολή, μίλησε ένας από τους πιο έμπειρους επιστημονικούς αναλυτές του Κέντρου Αραβικών και Ισλαμικών Ερευνών, του Ινστιτούτου Ανατολικών Σπουδών της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, ο διδάκτορας Ιστορικών Επιστημών, Μπορίς Ντολγκόφ.
ΑΠ. Το τελευταίο διάστημα έχουν εντατικοποιηθεί οι επαφές ανάμεσα στους εκπροσώπους της κουρδικής κοινότητας στη Συρία και την Τουρκία. Η κουρδική κοινότητα τάσσεται κατά της βοήθειας που προσφέρει η τουρκική κυβέρνηση στους ένοπλους αντικαθεστωτικούς στη Συρία. Τα τελευταία γεγονότα στην Τουρκία, δηλαδή οι διαδηλώσεις και οι επιθέσεις κατά της αστυνομίας, αντικατοπτρίζουν την αντίθεση στην -ακολουθούμενη από την Τουρκία- πολιτική στη συριακή κρίση. Στο μέλλον, η ένταση αυτή θα αυξάνεται διαρκώς, καθώς το κουρδικό ζήτημα έρχεται στο προσκήνιο.
Οι Κούρδοι της Συρίας.
ΕΡ. Ποιά είναι η θέση των Κούρδων όσον αφορά τη σύγκρουση στο εσωτερικό της Συρίας;
ΑΠ. Η κουρδική κοινότητα στη Συρία αριθμεί πάνω από δύο εκατομμύρια, δηλαδή περίπου το 10% του πληθυσμού. Η συντριπτική πλειοψηφία των Κούρδων που ζουν στη Συρία τηρεί είτε ουδέτερη στάση απέναντι στον πρόεδρο Μπασάρ Άσαντ, είτε τον υποστηρίζει. Ένα τμήμα των Κούρδων όμως βρίσκεται στην πλευρά της αντιπολίτευσης. Πρόκειται κυρίως για ανθρώπους που ζουν πολύ καιρό στο εξωτερικό. Ο επικεφαλής του Συριακού Εθνικού Συμβουλίου της αντιπολίτευσης, Αμπντέλ Μπασέτ Σαϊντά, είναι κουρδικής καταγωγής. Ωστόσο, εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια δεν ζει στη Συρία.
Το κουρδικό πρόβλημα είναι εξαιρετικά σημαντικό για να κατανοήσουμε την κατάσταση στη Συρία. Οι εκπρόσωποι της κουρδικής κοινότητας που ανήκουν στη συριακή αντιπολίτευση του εξωτερικού, η οποία έχει την έδρα της στην Κωνσταντινούπολη, απαιτούν τη μέγιστη δυνατή αυτονομία, ακόμη και ανεξαρτησία, μετά την πτώση του καθεστώτος του Άσαντ. Το θέμα αυτό έχει γίνει σημείο τριβής. Στο συνέδριο της συριακής αντιπολίτευσης του εξωτερικού που πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο στο Κάιρο, οι Κούρδοι ήγειραν το ζήτημα αυτό. Τελικά οι διαφωνίες αποδείχθηκαν τόσο σοβαρές, ώστε οδήγησαν σε χειροδικίες μεταξύ των συνέδρων.
ΕΡ. Μπορούν τα γεγονότα στη Συρία να οδηγήσουν στην ίδρυση ανεξάρτητου Κουρδιστάν;
ΑΠ. Θέμα ανεξαρτησίας των Κούρδων της Συρίας, προς το παρόν δεν υπάρχει. Το σημαντικό εδώ είναι πώς θα εξελιχθούν τα γεγονότα στη συνέχεια. Αν το καθεστώς του Άσαντ αντέξει, οι Κούρδοι θα παραμείνουν στην κατάσταση στην οποία βρίσκονται σήμερα. Για τους Κούρδους αυτό είναι ικανοποιητικό, καθώς αυτή τη στιγμή διαθέτουν μια συγκεκριμένη αυτονομία, η κουρδική γλώσσα επιτρέπεται, οι Κούρδοι έχουν το δικαίωμα να λάβουν τη συριακή υπηκοότητα, μια δυνατότητα που οι περισσότεροι άλλοτε δεν είχαν.
Τα περισσότερα από τα σημερινά δικαιώματά τους οι Κούρδοι τα απέκτησαν μετά την έναρξη των συγκρούσεων στη Συρία. Για παράδειγμα, τον τελευταίο χρόνο 300 χιλιάδες Κούρδοι απέκτησαν διαβατήρια της Συρίας. Επομένως, μπορεί να ειπωθεί ότι ο Άσαντ αποδείχθηκε διορατικός και με τις παραχωρήσεις του πήρε τους Κούρδους με το μέρος του. Τώρα οι περισσότεροι Κούρδοι είναι κατά των ένοπλων αντικαθεστωτικών και υποστηρίζουν το υφιστάμενο καθεστώς.
Εμφανίστηκε ο όρος «Κουρδική Ανοιξη».
ΕΡ. Οι Κούρδοι του Ιράκ, οι οποίοι διαθέτουν ευρύτατη αυτονομία, με επικεφαλής τον Μασούντ Μπαρζανί, εκμεταλλεύονται την κατάσταση στη Συρία;
ΑΠ. Οι Κούρδοι του Ιράκ δεν διατηρούν στενούς δεσμούς με τους Κούρδους της Συρίας. Όμως θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν τη διαμορφωθείσα κατάσταση. Παρά την ούτως ή άλλως ευρεία αυτονομία τους, οι Κούρδοι του Ιράκ θα προσπαθήσουν να αποκομίσουν περισσότερη δύναμη και ανεξαρτησία. Το θέμα αυτό αυξάνει την ένταση στις σχέσεις ανάμεσα στην κεντρική εξουσία του Ιράκ και την ηγεσία του ιρακινού Κουρδιστάν. Σε ένα συνέδριο στην Τουρκία, ήχησε ακόμη και η φράση «Κουρδική άνοιξη», κατά το «Αραβική άνοιξη». Είναι υπαρκτές λοιπόν οι ανησυχίες ότι το κουρδικό κίνημα, σε συνδυασμό με τα γεγονότα στην περιοχή, μπορεί όντως να εξελιχθεί σε ένα σοβαρό και υπαρκτό φαινόμενο.
Οι Κούρδοι της Συρίας.
ΕΡ. Ποιά είναι η θέση των Κούρδων όσον αφορά τη σύγκρουση στο εσωτερικό της Συρίας;
ΑΠ. Η κουρδική κοινότητα στη Συρία αριθμεί πάνω από δύο εκατομμύρια, δηλαδή περίπου το 10% του πληθυσμού. Η συντριπτική πλειοψηφία των Κούρδων που ζουν στη Συρία τηρεί είτε ουδέτερη στάση απέναντι στον πρόεδρο Μπασάρ Άσαντ, είτε τον υποστηρίζει. Ένα τμήμα των Κούρδων όμως βρίσκεται στην πλευρά της αντιπολίτευσης. Πρόκειται κυρίως για ανθρώπους που ζουν πολύ καιρό στο εξωτερικό. Ο επικεφαλής του Συριακού Εθνικού Συμβουλίου της αντιπολίτευσης, Αμπντέλ Μπασέτ Σαϊντά, είναι κουρδικής καταγωγής. Ωστόσο, εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια δεν ζει στη Συρία.
Το κουρδικό πρόβλημα είναι εξαιρετικά σημαντικό για να κατανοήσουμε την κατάσταση στη Συρία. Οι εκπρόσωποι της κουρδικής κοινότητας που ανήκουν στη συριακή αντιπολίτευση του εξωτερικού, η οποία έχει την έδρα της στην Κωνσταντινούπολη, απαιτούν τη μέγιστη δυνατή αυτονομία, ακόμη και ανεξαρτησία, μετά την πτώση του καθεστώτος του Άσαντ. Το θέμα αυτό έχει γίνει σημείο τριβής. Στο συνέδριο της συριακής αντιπολίτευσης του εξωτερικού που πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο στο Κάιρο, οι Κούρδοι ήγειραν το ζήτημα αυτό. Τελικά οι διαφωνίες αποδείχθηκαν τόσο σοβαρές, ώστε οδήγησαν σε χειροδικίες μεταξύ των συνέδρων.
ΕΡ. Μπορούν τα γεγονότα στη Συρία να οδηγήσουν στην ίδρυση ανεξάρτητου Κουρδιστάν;
ΑΠ. Θέμα ανεξαρτησίας των Κούρδων της Συρίας, προς το παρόν δεν υπάρχει. Το σημαντικό εδώ είναι πώς θα εξελιχθούν τα γεγονότα στη συνέχεια. Αν το καθεστώς του Άσαντ αντέξει, οι Κούρδοι θα παραμείνουν στην κατάσταση στην οποία βρίσκονται σήμερα. Για τους Κούρδους αυτό είναι ικανοποιητικό, καθώς αυτή τη στιγμή διαθέτουν μια συγκεκριμένη αυτονομία, η κουρδική γλώσσα επιτρέπεται, οι Κούρδοι έχουν το δικαίωμα να λάβουν τη συριακή υπηκοότητα, μια δυνατότητα που οι περισσότεροι άλλοτε δεν είχαν.
Τα περισσότερα από τα σημερινά δικαιώματά τους οι Κούρδοι τα απέκτησαν μετά την έναρξη των συγκρούσεων στη Συρία. Για παράδειγμα, τον τελευταίο χρόνο 300 χιλιάδες Κούρδοι απέκτησαν διαβατήρια της Συρίας. Επομένως, μπορεί να ειπωθεί ότι ο Άσαντ αποδείχθηκε διορατικός και με τις παραχωρήσεις του πήρε τους Κούρδους με το μέρος του. Τώρα οι περισσότεροι Κούρδοι είναι κατά των ένοπλων αντικαθεστωτικών και υποστηρίζουν το υφιστάμενο καθεστώς.
Εμφανίστηκε ο όρος «Κουρδική Ανοιξη».
ΕΡ. Οι Κούρδοι του Ιράκ, οι οποίοι διαθέτουν ευρύτατη αυτονομία, με επικεφαλής τον Μασούντ Μπαρζανί, εκμεταλλεύονται την κατάσταση στη Συρία;
ΑΠ. Οι Κούρδοι του Ιράκ δεν διατηρούν στενούς δεσμούς με τους Κούρδους της Συρίας. Όμως θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν τη διαμορφωθείσα κατάσταση. Παρά την ούτως ή άλλως ευρεία αυτονομία τους, οι Κούρδοι του Ιράκ θα προσπαθήσουν να αποκομίσουν περισσότερη δύναμη και ανεξαρτησία. Το θέμα αυτό αυξάνει την ένταση στις σχέσεις ανάμεσα στην κεντρική εξουσία του Ιράκ και την ηγεσία του ιρακινού Κουρδιστάν. Σε ένα συνέδριο στην Τουρκία, ήχησε ακόμη και η φράση «Κουρδική άνοιξη», κατά το «Αραβική άνοιξη». Είναι υπαρκτές λοιπόν οι ανησυχίες ότι το κουρδικό κίνημα, σε συνδυασμό με τα γεγονότα στην περιοχή, μπορεί όντως να εξελιχθεί σε ένα σοβαρό και υπαρκτό φαινόμενο.
Στην Τουρκία.
ΕΡ. Σε ποιές ενέργειες είναι διατεθειμένη να προβεί η Άγκυρα προκειμένου να μειώσει την ένταση στο «Κουρδικό ζήτημα»;
ΑΠ. Πρώτον, η Τουρκία λαμβάνει στρατιωτικά και αστυνομικά μέτρα. Δεύτερον, προσπαθεί να αποτρέψει τη διείσδυση στο έδαφός της Κούρδων εξτρεμιστών από τη Συρία, εφόσον ανεπίσημα στοιχεία αναφέρουν ήδη την ύπαρξη μιας τέτοιας διείσδυσης. Η αντιπολίτευση, και ιδιαίτερα τα φιλοκουρδικά κόμματα στην Τουρκία, πιέζουν την κυβέρνηση να βελτιώσει τη στάση της απέναντι στο συριακό καθεστώς. Είναι ένα θέμα που βρίσκεται συνεχώς στην ημερήσια διάταξη στην Τουρκία. Υπό αυτό το πρίσμα δεν θα πρέπει να αποκλειστούν κάποιες αλλαγές στη στάση της Τουρκίας απέναντι στο καθεστώς του Άσαντ.
Πηγή: RG.ru, rbth.ru
